مقایسه امکان تصفیه فاضلاب حاوی فرمالدئید در راکتور بیوفیلمی با بستر متحرک (mbbr) و راکتورهای ناپیوسته متوالی (sbr )

امروزه با اهمیت یافتن سلامت بشر، تصفیه فاضلاب های سمی و خطرناک صنعتی یکی از مهمترین اولویت های کارهای زیست محیطی شده است. یکی از مواد سمی که جهت تامین بهداشت برخی اماکن عمومی مانند بیمارستان ها، سربازخانه ها و غسالخانه ها استفاده می گردد و در اثر مصرف در فعالیت های صنعتی و تجاری مانند تولید چسب و رزین، کاغذ، قارچ کش، نئوپان و داروسازی به پساب های صنعتی و غیرصنعتی راه می یابد فرمالدئید است. نام های دیگر فرمالدئید، فرمل، آلدئیدفرمیک، متانال و فرمالین (که فرمالین محلول 40درصد از گاز فرمالدئید است) هستند. فرمالدئید در انسان سبب تحریک غشای مخاطی، سرفه، اختلاط در بلع و برونشیت می شود و در دراز مدت خطر ابتلا به آسم را در انسان افزایش می دهد. همچنین خوردن فرمالدئید باعث درد شدید، زخم، اسهال، استفراغ خون، سرگیجه و نارسایی سیستم گردش خون می گردد. لازم به ذکر است که سازمان محیط زیست آمریکا و سازمان بین المللی مطالعه سرطان ، فرمالدئید را به عنوان "ماده سرطان زای محتمل" شناخته اند یعنی ماده ای که سرطان زایی آن برای حیوانات دلایل کافی دارد و درمورد سرطان زایی آن برای انسان باید مطالعات بیشتری صورت گیرد. امروزه اکثر تصفیه خانه های فاضلاب های صنعتی و غیر صنعتی در ایران به دلیل عدم توانایی مالی صنایع، نبود فناوری های مورد نیاز و سهولت در بهره برداری، از نوع بیولوژیکی هوازی هستند و همین امر سبب گردیده تا فاضلاب های حاوی مواد سمی چون فرمالدئید، بدون تصفیه وارد محیط گردند و شاهد این مدعا فاضلاب سه کارخانه مادر تولید چسب و رزین در شیراز ،خراسان و مازندران و فاضلاب قبرستان ها است که بدون هیچ گونه تصفیه ای وارد محیط می گردند. سمیت فرمالدئید برای میکروارگانیسم ها، سبب گردیده تا روش های شیمیایی و یا بیولوژیکی غیر هوازی برای تصفیه فاضلاب حاوی فرمالدئید بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقات اخیر در رابطه با حذف فرمالدئید به کمک روش های فنتون و فوتوفنتون ، تجزیه فوتوکاتالیستی ، پیش تصفیه به کمک ازن زنی، تلفیق روش های بیولوژیکی و شیمیایی،ترکیب روش های بیولوژیکی بی هوازی و هوازی صورت گرفته است و کمبود تحقیقی که امکان تصفیه فاضلاب حاوی فرمالدئید را در سیستم های هوازی مرسوم در ایران بررسی کند به وضوح مشخص است، لذا در این تحقیق تصفیه فاضلاب حاوی فرمالدئید به روش های هوازی مورد مطالعه قرار گرفته است. راکتور بیوفیلمی با بستر متحرک (mbbr) از سیستم های نوین تصفیه فاضلاب های شهری و صنعتی است. این سیستم، با تلفیق برخی ویژگی های فرایندهای لجن فعال و بیوفیلترها ایجاد شد و به دلیل عدم گرفتگی، توزیع یکنواخت بار در تمام سطح حامل ها در بیوفیلم مستغرق، افت هد ناچیز و سطح ویژه مناسب برای رشد بیوفیلم، در اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 در نروژ توسعه یافت. راکتورهای ناپیوسته متوالی (sbr) از سیستم های اصلاح شده لجن فعال است که در اوایل سال1970 در آمریکا توسط ایروین برای اولین بار به کار گرفته شد و امروزه به دلایلی مانند صرفه جویی در اشغال فضا، زمان قابل تنظیم، انعطاف پذیری بسیار بالا و کنترل راحت فرآیند گسترش بسیاری یافته است.